Bizkaia Maitea Aldizkaria

• 

Hezkuntza erresilientea eskola indarkeria prebenitzeko eta horretan esku hartzeko

Bullyinga, ez nahastu kolpeak ondo pasatzearekin

Antonio Medina eta Maria Luz Cacheiro – UNEDeko Didaktika eta Eskola Antolakuntza departamentua.

Eskola indarkeriaren prebentzioak hezkuntza komunitate osoaren inplikazioa eskatzen du, ikasleen eta irakasleen artean harreman positiboak sortzeko lankidetza klima batean. Familia eremua eta hezkuntza administrazioa bera ere badira, beraz, ikastetxeetako ekintza planen eta beharrezkoa den laguntza bitartekaritzaren funtsezko zatia gatazka egoerak aurreikusteko eta eskola jazarpenari edo bullyingaren ondorioei aurre egin ahal izateko.

Hezkuntza funtsezko tresna bat da gizarte baketsu, libre eta bidezkoa eraikitzeko. Indarkeria da hezkuntza ereduen falta duen gizarte baten joeren adierazpen bat, izan ere, eredu horiek prebentzioa, elkar ulertzea eta gizarte arlotik fenomenoan esku hartzea ahalbidetzen baitute.

Eskola jazarpena edo bullyinga oldarkortasun psikologiko modalitate bat da, hezkuntza erakundeetan ikasleen arteko harreman normala aldatzen duena, eta areagotu egiten dena gelako eragileen, kulturen eta estereotipo jakin batzuen eraginaren arteko giroa negatiboa eta gatazka handikoa denean.

Zoritxarrari eta indarkeria esperientziei gaina hartzeko gaitasunean oinarrituta dagoen hezkuntza eredu batek eskola jazarpenaren kausak prebenitzea eta horiei aurre egitea ahalbidetzen du, hezkuntza giro «erresilienteak» dituzten guneak sortuz biktimengan, familiarengan eta hezkuntza komunitatean.

Xede horrekin eskola indarkeriaren prebentzioak hezkuntza komunitatearen inplikazioa eskatzen du harreman positiboak sortzea lortzeko ikasleen eta irakasleen artean, lankidetza giro batean, funtsezkoa den egoera gatazkatsuei aurrea hartzeko eta eskola jazarpenak sortutako ondorioei aurre egiteko. Aipatutako inplikazio horrek familiek eta Administrazioak bere egin behar duten lan eta balio jarraibidea ere eskaintzeko aukera emango du. Harreman egoera hori are konplexuagoa da kultur aniztasun handiko eskoletan.

Eszenatoki horretan, ikasleek prestakuntza jaso behar dute gaitasun sozial eta kultur artekoetan, jazarpenari aurre egiteko eta klaustroetan eta Administrazioaren jarduera batzuetan nahikoa onartuta ez dagoen giro enpatikoa, konfiantzazkoa eta lankidetzazkoa sortzeko. Oinarritik landu behar da irakaskuntzaren ekintza plan baten eta lankidetza bitartekaritzaren bidez, hezkuntza komunitate osoaren laguntzarekin.

Gizarte giroa eta gatazkak

Hezkuntza erakundeen giroaren hobekuntza da eskolen helburu nagusia kultura arteko gizartean, baita gizarte gaitasunak menderatzea ere elkarbizitza enpatikoagoa eta lankidetzazkoagoa lortzeko prestakuntza komunitatean. Giro horrek bere baitan hartzen du antolakuntza osotasunean, ingurune fisikoa, partekatutako sinesmenak, harremanak banakakoen eta taldeen artean, eta antolakuntzako pertsonen eta taldeen ezaugarriak.

Eskolak bizitza eta lan eszenatokiak dira, bere kideen ekarpenen aitortza behar dutenak, eta baita osatzen duten komunitateen etengabeko laguntza ere. Harreman estilo berria aplikatuz, erakundearen eragileen eta ikastetxearen kultura ezberdinen arteko gatazkei aurrea hartzeko eta irtenbideak bilatzeko kultura bat lortu nahi da.

Hezkuntza antolakuntzaren kideen kultura maila ezberdinetan adierazten da: a) argi ikusitakoa eta nork bere gain hartutakoa adibidez, artefaktu ikusgarriak edo adierazpen ikurrak, eskolako arkitektura egitura edo honen kanpoko formak; b) kideek adierazi eta partekatzen dituzten erakundearen balioak; eta c) zentzuaren eta sinesmenen onartze maila (antolakuntzaren jarrera zuzentzen duten arauak, balioak eta inplikazioak). Kontzeptu horiek sendotu egiten dira parte hartzen dutenen arteko interakzioen bidez.

Horregatik, kontuan izanik nerabezaroan eskola jazarpenaren errealitateen maila eta intentsitatea eta horiek DBHko lehen zikloan duten oinarri handia, programak diseinatu behar dira prebentzioa sustatzeko eta gizarte giroak sendotzeko, erakundearen eta inguruko testuinguruko pertsona guztien arteko konfiantzan eta elkarren arteko laguntzan oinarria izango dutenak.

Irakasleen eta hezkuntza komunitatearen esku hartzea ikasleen arteko jarrera eta harreman estiloaren elkar ulertzean eta hobekuntzan kokatu behar da, lan eta gizarte garapeneko ereduak konbinatuz pertsonen identitatea eta autonomia sustatzeko. Bilaketa, errespetu eta lankidetza forma berriak lortu behar dira irakasle, ikasle, familia eta kultura arteko gizartearen artean. Hezkuntza administrazioaren esku hartze berritua behar da gatazken aurrean, erakundeko kide guztien artean elkarbizitza osasuntsua planteatuz. 

Fitxategi hauek kontsultatzeko Adobe Reader dohainiko programa behar duzu, erabili esteka deskargatzeko.